Historie 1931 – 1940

Historisch overzicht vanaf 14 mei 1931 -1940

14 mei 1931: Groot Nationaal Concours georganiseerd door de Gemengde Zangvereniging Inter Nos in het concertgebouw De Vereniging te Nijmegen voor gemengde-, mannen- en vrouwenkoren, kwartetten, fanfare en harmoniegezelschappen.
Het AMK kwam uit in de afdeling Uitmuntendheid met als verplicht nummer:
“Morgenlied” van Philip Loots en als vrij nummer had men gekozen voor het pas ingestudeerde “De Broederschap” van J. P. J .Wierts.
Van de maximaal te behalen 420 punten, kreeg het AMK 397½ punt, goed voor een le prijs met lof van de jury (zilveren lauwerkrans) en een directeursprijs: twee Japanse vazen.
Legendarisch is die wedstrijd, niet in het minst omdat de laatste trein volgens velen te vroeg vertrok, zodat te-laat-komers wel moesten overblijven. Opblijven werd het, want de Nijmeegse winkels waren tot 4 uur ‘s nachts open. Pianist Langeveld had het restant van de nacht evengoed in een bad kunnen zitten -gevuld wel te verstaan- want toen hij uitgefuifd onder de dekens wilde kruipen, stuitte hij op een emmer water!
Augustus 1931. “De toeloop van nieuwe leden in de laatste tijd is van dien aard, dat het bestuur besloot de uitbreiding stop te zetten, tenzij zich uitstekende krachten voor het lidmaatschap aanmelden. Hiermede worden hoofdzakelijk bedoeld eerste tenoren, de partij in een mannenkoor, waarvan uitbreiding steeds gewenst is.
Het koor telt thans ruim 100 zangers waarvan geregend 80 à 90 leden de repetitie bezoeken.”      -Amersfoortsch Dagblad-
17 februari 1932: Ontspanningsavond voor werklozen.
Een Volksavond-concert in de Gem. Markthal m.m.v. de Orkestvereniging Amersfoort.
Het AMK zong o.l.v. Gerrit v.d. Burg:
N.H. Andriessen: De Gypten
Ph.Loots: Morgenlied
J.P.J. Wierts: De Broederschap
Joh.Strauss: An der schönen blauwen Donau
“De beide verenigingen is het ten volle gelukt de talrijke werklozen een avond te bereiden, die nog lang in het geheugen zal blijven voortbestaan.”
-Amersfoortsche Courant-
“Het was een zeer mooie avond en niet alleen de werklozen, maar ook degenen die een concert tegen entree bijwoonden, zullen zeker ook voldaan huiswaarts zijn gekeerd.”       -Amersfoortsch Dagblad-
Het zilveren jubileum wordt ingeluid door een bazar in De Valk op 1 en 2 maart, georganiseerd door het damescomité(!) en ten bate van: Het Amersfoorts Mannenkoor.
Reeds dadelijk bij het binnentreden van de Valk bemerkte men de opvallend goede verzorging van deze nuttige bazar. “Daartoe werken in de eerste plaats wel mee de keurige wandspreuken, ontworpen en uitgevoerd door de heer C.J. Snoeyenbosch, evenals zijn op het toneel opgestelde en sterk de aandacht trekkende transparant van de O.L.Vrouwetoren met het Amersfoortse wapen.”
-Amersfoortsch Dagblad-
Aan deze bazar was veel werk besteed. Niet alleen hadden de dames voor veel en fraai handwerk gezorgd doch bovendien waren er vele attracties, zoals een oliebollenkraam, een theetent, een koekhapperij, een electrische vistent, een trektent, een rad van avontuur en de altijd bij zulke gelegenheden aanwezige sjoelbak.
Elke tweehonderdste bezoeker ontving een verassing en de vijfhonderdste bezoekster werd door de dames- en herenkapper C.Dekker -Zuidsingel 2- een gratis permanent wave aangeboden.
De Amersfoortsche Courant had een aanmerking over de keuze van de zaal. “Waarom
is voor dit doel ook de markthal niet afgehuurd? De mensen konden in de zaal niet voor- of achteruit; velen konden bij de stands geen beurt krijgen, het leek wel een bijenkorf. Deze bazar maakte een grootse indruk, het mannenkoor waardig.
Een vereniging, die over vrouwen beschikt, die zulk een grote opoffering aan de dag leggen om de vereniging hunner mannen groot te maken, zulk een vereniging kan het niet anders dan goed gaan.”
Voordat echter het jubileumgebeuren in alle hevigheid losbarstte, werkte het koor eerst nog mee aan de kei-verplaatsing (23 april 1931).

Het Vrije Volk schreef naar aanleiding hiervan: “Ons beroemd mannenkoor gaf op de Groenmarkt een openluchtconcert passend in de stijl en de sfeer.
5 t/m 15 Juli 1932: Viering van het 25 jarige bestaan van het AMK
-programma:
dinsdag de 5e: Des avonds om 7.30 uur kranslegging op het graf van de medeoprichter Nic. Hazendonk, tevens herdenking van de andere overleden leden van de Vereniging. Gezongen worden het koorwerk “Omhoog” en het Requiem van Nic.Hazendonk.
woensdag de 6e:  Deze avond is afgestaan aan het Dames-comité van het AMK dat daartoe een verzoek heeft gedaan.
zaterdag de 9e: Des morgens van 10.30 tot 12.00 uur in de zaal of terras van Amicitia intieme herdenking van het 25-jarig bestaan voor de leden en hunne dames.
Des middags van 3.30 tot 5.00 uur in dezelfde zaal feestelijke receptie waarbij alle leden met hunne dames tegenwoordig zijn.
Des avonds van 8.30 uur af in dezelfde zaal: feestavond met bal voor de leden met hunne dames en reünisten en genodigden.
maandag de 11e:  Concert aangeboden aan de inwoners van Amersfoort op het Lieve Vrouwenkerkhof of in de muziektent in het Plantsoen.
Eventuele medewerking van een plaatselijke muziekvereniging en een collecte voor één of ander doel.
woensdag de 13e:  Groot kinderfeest uitsluitend voor de kinderen der leden op een nader te bepalen plaats. Het Dames-comité heeft toezegging gedaan hieraan medewerking te verlenen.
vrijdag de 15e:  Repetitieavond waarbij de heren gezellig worden beziggehouden. Na afloop gemeenschappelijk souper. Het programma van deze avond wordt nog nader bekend gemaakt.
Voorwaar een groots programma voor een groot zilveren feest!
Op zichzelf is een 25-jarig jubileum niet zo’n belangrijke gebeurtenis, maar voor een stad als Amersfoort met zijn eigenaardige bevolkingsgroepering, de groeiende en snel wisselende bevolking, waar ook de verenigingen met de regelmaat van de klok worden opgericht en snel verdwijnen, maakt dit wel een uitzondering.
“In de laatste tijd mochten we het Amersfoortsch Mannenkoor meer van nabij leren kennen”, schreef de Amersfoortsche Courant, “en konden we ons op de hoogte stellen van het intieme leven van de mannenzangers.
Amersfoortsch Mannenkoor wordt geleid door een krachtig bestuur, een bestuur, dat weet hoe de leden haar werk waarderen en te allen tijde op de leden kan rekenen. In dit opzicht kunnen we het Amersfoortsch Mannenkoor qua vereniging aan vele organisaties ten voorbeeld stellen en vooral de hechte vriendschapsband, die de leden samenbindt, is wel de voornaamste factor die het AMK doet zijn, een vereniging met deugdelijke inslag.
Wat immer de aandacht trok is de strikte neutraliteit, die het mannenkoor steeds wist te bewaren. Ieders principe wordt geëerbiedigd en daarom is het ieder mogelijk lid van het mannenkoor te zijn. Een factor van niet te onderschatten betekenis.”
Er werd tijdens deze AMK-feestweek veel gevlagd en diverse zakenmensen hadden hun etalage aan dit gebeuren gewijd.
– Sigarenhandel H.A. Vierdag in de Utrechtsestraat, had aan de rokertjes gedacht en zijn etalage was gevuld met Amersfoorts Mannenkoor sigaren, die in doosjes en kistjes smaakvol waren opgesteld.
– de firma R. van den Burg in de Arnhemsestraat, gaf in de keurig verzorgde, met tal van bloemen en planten aangevulde etalage de portretten van de vroegere en
tegenwoordige dirigenten. Men vond er voorts een oorspronkelijk -maar niet voltooid- manuscript van Nic. Hazendonk voor AMK-orgel-soli.
Tevens diverse foto’s van de vereniging en een grafiek van het ledental. Ten slotte naast het vaandel, de vleugel die was aangeboden door het Dames-comité.
– Maison Dekker aan de Zuidsingel, had een groot zeilschip geplaatst met de woorden; “Met volle zeilen naar het gouden jubileum.”

– Fotografisch Atelier A.J. Fortgens in de Langestraat, had in het middenraam een podium waarop zich trapsgewijze de uitgesneden foto’s van de koorleden -geplakt op koper- bevonden. De zijkanten van de etalage werden opgevuld met de portretten van de bestuurders en de dirigent.
We zullen niet het gehele programma extra “uitdiepen”. Wel dient er enige
ruimte te worden vrijgemaakt voor de 9e juli, de grote dag waarbij in de morgen voorzitter A. Koerselman zijn op rijm gestelde verenigingsoverzicht voordroeg en secretaris G.H. Benders deze speech beantwoordde, vanzelfsprekend ook op rijm.
Ook penningmeester G.J. Zwart wilde niet achterblijven. Hij bood de broeders-oprichters een wandrek met fraai bewerkte tinnen lepels aan.
‘s Middags maakte het koor een wandeling door de stad voorafgegaan door de
Amersfoortsche Muziekvereniging o.l.v. Ferd. de Goey. De publieke belangstelling was overweldigend. Eindpunt was Amicitia waar de receptie werd gehouden. Tijdens deze receptie bespeelde de stadsbeiaardier, S.A. van Kalveen, het carillon.
Buitengewoon fraaie bouquetten en bloemenmanden werden door de meeste vertegenwoordigde verenigingen of particulieren aangeboden. Meermalen liet Gerrit v.d. Burg na de speeches het Toastlied zingen. Er waren meer dan 30 sprekers. Tijdens deze receptie ontvingen wij van het Kon. Ned. Zangers Verbond de Heinze-medaille. Een geschenk, dat alleen gegeven wordt aan die verenigingen, die zich zeer verdienstelijk hebben gemaakt in de zangerswereld. “Als er ooit een mannenkoor is dat recht heeft bejubeld te worden dan is het wel het Amersfoort’s mannenkoor”
-Joh.W.B. Hagen,voorzitter K.N.Z.B.-
26 oktober 1932 is er een avond van gewijde muziek in de St. Joriskerk.
Deze avond wordt door de N.C.R.V. rechtstreeks uitgezonden.
Voor het AMK is dit de eerste keer dat het met het medium radio in aanraking komt.
Vele uitzendingen zullen nadien volgen.
“We hebben wederom met genoegen naar de vocale prestaties van dit uitstekende zangers-ensemble geluisterd”, schreef de muziekrecensent Schwerzel.
Het jubileumconcert vond plaats op 2 en 3 februari 1933.
Solisten voor deze avond waren: Hélène Cals, sopraan
Evert Miedema, tenor
Joh. Nelissen, bariton
en leden van het U.S.O.
Het AMK zong die avond behalve Zegepraal van L.F. Brandts Buys:
“Fantasie over een oud-Nederlandsch lied”, Dr.Joh. Wagenaar (AMK en orkest)
“Columbus”, Heinricht Zöllener (AMK, sopraan, tenor, bariton en orkest).
Een geslaagd concert en een waardig besluit van de feestelijkheden bij de
herdenking van het 25-jarig bestaan van het Amersfoorts Mannenkoor.
Begin 1933: Voorzitter R. Koerselman gaat met pensioen en wordt de eerste ere-voorzitter. G.H. Benders volgt hem op. Hoewel deze in eerste instantie de functie niet ambieerde, zwichtte hij toch voor de pressie op hem uitgeoefend om zich beschikbaar te stellen. Het koor zal ook met hem een goede koers varen.
26 januari 1934: Concert m.m.v. Annie Woud, alt.
Het AMK zong de volgende nummers:
Nic Hazendonk:  Requiem
Franz Schubert:  Zum Eingang, Zum Sanctus, Schlussgesang, Die Nacht en
Der Entfernten
Joh.Brahms:  Alt Rhapsodie (AMK, alt en piano)
Bela Bartok:  Hej hogyha en Anyom, assonyi
Flor v. Fuyse:  Naar Oostland willen wy rijden
Isr.J.Olman: Jerusalem
Het requiem werd gezongen naar aanleiding van het overlijden van de heren
Joh.M.B. Hage (ere-voorzitter KNZV) en J. Drost (2e secretaris KNZV).
“Een echte daad werd verricht door het zingen van twee door niemand minder dan Bela Bartok voor mannenkoor bewerkte Oud-Hongaarsche volksliederen.
Deze liederen werden in het Hongaarsch gezongen. Er behoort moed en ondernemingsgeest toe. Van den Burg heeft om deze uitvoering mogelijk te maken les genomen in de Hongaarsche uitspraak.”   -Amersfoortsch Dagblad-
10 mei 1934: Groot nationaal Zangconcours te Zutphen.
Het AMK zong in de Ere-afdeling het verplichte nummer van Willem Landré “Het Hazegrouwt” en als vrije nummer: “Morgenlied” van Ph. Loots.
De jury, bestaande uit Willem Landré, Fred Roeske en Dr.Joh. Wagenaar, kende 413 -van de maximaal te behalen 420- punten toe aan het AMK. Vandaar een eerste prijs met lof van de jury, de directeursprijs (een zilveren beker) en een extra prijs voor het hoogste aantal punten: een medaille van de Comm. van de Koningin van Gelderland.
21 februari 1935. Concert in het concertgebouw te Barneveld.
Om 7 uur vertrok het uit ruim 100 personen bestaande koor in drie autobussen van het parkeerterrein tegenover het politiebureau.
Men noemde dit optreden dè gebeurtenis van het seizoen.
Voorzitter G.Benders ontving een Barneveldse kip die op verzoek van de koorleden door de veldwachter in de late avond was opgescharreld. Een scharrelkip dus!
30 mei 1935: Een groot Nationaal zangconcours was uitgeschreven door het Deventer Mannenkoor “Kunst na Arbeid”. Het AMK deed mee en schreef in voor de “superieure afdeling” en won met 328 punten opnieuw de eerste prijs.
4 juli 1936: Van deze datum is een document met de volgende inhoud:
Wij Wilhelmina, bij de gratie Gods, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje Nassau, enz, enz, enz. HEBBEN GOEDGEVONDEN EN VERSTAAN: de overgelegde wijzigingen in de Statuten van de vereeniging: “Zangvereeniging “Amersfoort’s Mannenkoor””, gevestigd te Amersfoort. Het Loo, den 4 Juli 1936. (get.) WILHELMINA.
Ook deze erkenning was minder dan 30 jaar geldig en binnen die periode moest opnieuw goedkeuring worden aangevraagd voor een nieuwe periode. Zie 31 juli 1965.
8 juli 1936 Op initiatief van burgemeester J.C. Graaf van Randwijck wordt m.m.v. de Amersfoortsche Muziekvereniging en de bariton L.A. Galis een avondconcert in het openlucht-theater Birkhoven gehouden. Prachtig zomerweer en 1500 bezoekers.
“Wie wil concerteren in dit boschtheater moet iets werkelijk goeds te bieden hebben, zoals deze avond geboden werd. De volkomen zuivere accoorden, die ook het zacht gesprokene of gespeelde zuiver overbrengt, valt in dit theater op. Geen verdoezeling als onder hoge gotische kerkbogen. En toch valt het geluid niet uiteen, blijft het een geheel. Dat is het opmerkelijke”.
11 december 1936. Voor de eerste keer een concert in Zon en Schild m.m.v.
Joh. Blok, viool.
Na afloop heeft Ds. Nauta de medewerkenden hulde en dank gebracht voor het genot, dat zij verpleegden en personeel hadden verschaft.
5 juli 1937. Het 30-jarig bestaan werd gevierd met een jubileumconcert -gratis aangeboden aan de inwoners van Amersfoort- in het openluchttheater Birkhoven.
Ter gelegenheid van dit zesde lustrum bood burgemeester Mr.J.C. Graaf- van Randwijck van Joh.Strauss de Radetzky-marsch (met nederlandse tekst) aan.
Aanwezig waren ongeveer 2000 toehoorders, een aantal zo groot als nog nimmer bij een muziekuitvoering te Amersfoort is bereikt.
20 juli 1937. Duizenden Amersfoorters per trein, rijtuig, of lopende, begaven zich op weg naar paleis Soestdijk om het prinselijk paar een Lippische kei aan te bieden.
Ongeveer 50 keietrekkers -van elke vereniging één afgevaardigde- trok de reeds in de middag naar het bos van Soestdijk gebrachte kei van 3500 kg. naar het paleis.
Burgemeester Graaf van Randwijck bood met een enkel woord namens de Amersfoortse gemeenschap dit geschenk aan. De Prins sprak enkele woorden van dank, waarna de muziek het speciaal voor deze gelegenheid gecomponeerde “Keienlied” inzette.
Een spontane hulde bracht het AMK, dat zich bij de laan die naar het paleis voert had opgesteld. Zij zongen het Prinselijk paar op niet mis te verstane wijze toe. Staande voor het koor namen de Prins en de Prinses deze onverwachte hulde in ontvangst.
27 juli 1937: G.H. Benders wordt 1e secretaris van het KNZV.
11 februari 1938: Fëestconcert in Amicitia.
Medewerkenden: Ankie van Wickevoort Crommelius, sopraan
Willem Ripken, piano
Marius v.d. Werff, piano
Dit concert dat ter ere van prinses Beatrix werd gehouden, trok een uitverkocht huis.
“Wat vooral treft in het koor, is de winst aan elasticiteit, die verbrokkeling belet, de vaak stralende samenklank, de juiste stemverhoudingen en het zich voegen en aanpassen aan het geheel”.   -L.S. Snoek-
6 juni 1938: Zangersfeest KNZV ter gelegenheid van het 85-jarig bestaan in het openlucht-theater te Arnhem. Het AMK zong o.l.v. Gerrit v.d. Burg:
-W.Landré: Het Hazegrauwt
-Isr.J. Olman: Jerusalem
Er waren 20 deelnemende koren. Na afloop werd voorzitter Benders door de burgemeester van Arnhem gefeliciteerd met de prestatie van het koor.
26 december 1938 De eigenaar dhr. Van Berkel van Café Het Boompje aan de Heiligenbergerweg (nabij de huidige Stadsring en inmiddels gesloopt) heeft laten weten dat zijn zaak wordt gesloten. De bestuursleden Benders en Sonius gaan op zoek naar een ander repetitie lokaal maar ‘Het Valkje’ en ‘Amicitia’ zijn niet beschikbaar. De zaalhuur van ‘De Princenhof’ bedraagt Hfl.5,00 per week, maar beschikt niet over een fietsenstalling. De zalen ‘Monopole’ en d’Oranjeboom’ doen Hfl.3,00 per week (hetzelfde als ‘t Boompje). De volgende dag informeert de voorzitter het bestuur in een extra bestuursvergadering en in een brief van 28 december 1938 worden de leden geinformeerd over de noodzakelijke verhuizing.
juni 1939. Na circa 33 jaar de repetities te hebben gehouden in de zaal van
‘t Boompje, is het koor thans definitief verhuisd. In het vervolg zullen de wekelijkse repetities gehouden worden in de zaal van café-restaurant d’Oranjeboom aan de Leusderweg (nabij het Pon-spoorlijntje, maar inmiddels ook gesloopt).
september 1939. Het AMK stelt zich beschikbaar voor concerten aan gemobiliseerde militairen en deze kunnen “met vrijstelling van contributie” de repetities bijwonen.
Tevens werd in deze maand een zanghulde gebracht voor de honderdjarige NS.
4 april 1940. Orgelconcert in de St. Joriskerk t.b.v. het Nationaal Hulpcomité.
“Wij hebben het koor nog nooit zò goed gehoord. Dat was in één woord: Prachtig!”

 

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.